Ở bài số 12 của sách Địa Lý lớp 8, chúng ta đã tìm hiểu Đặc điểm tự nhiên của khu vực Đông Á. Vậy sang đến bài số 13 này, chúng ta hãy tiếp tục bài học về Tình Hình Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Khu Vực Đông Á.
KIẾN THỨC KHÁI QUÁT
Có thể nói Đông Á được biết đến như khu vực đông dân nhất châu Á. Đồng thời đây cũng là khu vực phát triển mạnh vì hội tụ nhiều nền kinh tế lớn của thế giới. Trong quá khứ, cụ thể là đầu thập niên 70, ở khu vực Đông Á, Nhật Bản được đánh giá là đất nước có sự phát triển kinh tế thần kỳ và đáng kinh ngạc so với một đất nước thua cuộc trong Thế Chiến Thứ Hai. Sang đến thập niên 80, những con rồng châu Á khác lần lượt xuất hiện như Singapore, Indonesia, Hongkong… Nổi bật nhất trong số đó có Trung Quốc. Đất nước này đang dần vươn lên rất nhanh và khẳng định vị trí của mình không chỉ trong khu vực Đông Á mà còn trên toàn thế giới. Tất cả những sự thay đổi đó dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ về mọi mặt trong tương lai. Để biết được tình hình phát triển kinh tế xã hội của khu vực Đông Á như thế nào, mời các em hãy cùng tìm hiểu bài học dưới đây.
KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
Tổng quát về dân số và đặc điểm phát triển kinh tế khu vực Đông Á
Khái quát dân cư:
- Đông Á là khu vực có dân số đông nhất Châu Á, trong đó Trung Quốc là nước có dân số đông nhất. Năm 2008, khu vực này có khoảng 1,666,471,330 triệu người.
- Mật độ dân số: 140 người/km2 (số liệu năm 2008)
- Các nước trong khu vực có nền văn hóa gần gũi nhau, dễ giao thoa và ảnh hưởng với nhau từ trong quá khứ đến tương lai. Ví dụ như Việt Nam, Trung Quốc, một phần của Hàn Quốc, Singapore đều tổ chức Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu cùng thời gian với nhau.
Đặc điểm phát triển kinh tế
- Ngày nay, Đông Á là nền kinh tế phát triển nhanh và tốc độ tăng trưởng được duy trì ở mức cao
- Quá trình phát triển đi từ sản xuất thay thế hàng nhập khẩu, tiến đến đến việc sản xuất để xuất khẩu.
Đặc điểm phát triển của hai quốc gia lớn nhất Đông Á
Nhật Bản:
- Sau sự thất bại trong Thế Chiến Thứ Hai năm 1945, Nhật Bản đã tập trung khôi phục và phát triển nền kinh tế của họ.
- Nhật Bản được xem là đất nước có nền công nghiệp rất phát triển. Các ngành công nghiệp cao và trọng tâm của Nhật là: chế tạo tàu biển, ô tô, sản xuất hàng tiêu dùng, điện tử… Các sản phẩm công nghiệp trên được bán rộng rãi trên toàn thế giới. Không những vậy, những sản phẩm đó được nhiều khách hàng đánh giá cao về chất lượng cũng như mẫu mã.
- Ngoài ra nhờ những thành tựu nổi bật trong ngành thương mại, dịch vụ, du lịch cũng làm tăng thu nhập của người Nhật lên đáng kể.
- Chất lượng cuộc sống cao và ổn định với bình quân GDP đầu người là 40,847 USD (tính theo số liệu đến giữa năm 2019). Tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm tăng 0,9% (số liệu năm 2019). Xếp hạng GDP đứng thứ 3 trên toàn thế giới (số liệu năm 2018).
Trung Quốc:
- Trung Quốc là đất nước đông dân nhất thế giới. Ước tính năm 2018, dân số nước này là hơn 1,4 tỷ người.
- Chính phủ Trung Quốc có đường lối cải cách, mở cửa. Vì vậy, họ đã phát huy được nguồn lao động dồi dào, thu hút được đầu tư nước ngoài.
- Thành tựu nổi bật:
- Về nông nghiệp: Nền nông nghiệp phát triển nhanh và tương đối toàn diện. Nhờ đó giải quyết vấn đề lương thực cho 1,4 tỷ dân cũng như xuất khẩu sang các nước lân cận.
- Về công nghiệp: Phát triển nhanh chóng và hoàn chỉnh. Một số ngành công nghiệp hiện đại như cơ khí chính xác, nguyên tử, điện tử, hàng không vũ trụ…phát triển một cách thần tốc, đuổi kịp các nước lớn như Hoa Kỳ, Nga.
- Tốc độ tăng trưởng kinh tế rất cao và ổn định. Một số ngành công nghiệp như than, điện năng, lương thực đang dẫn đầu trên thế giới.
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Câu 1: Xem bảng 13.2 bên dưới, anh/chị hãy cho biết tình hình xuất khẩu và nhập khẩu của 3 nước Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Trong ba nước đó, nước nào có giá trị xuất khẩu vượt giá trị nhập khẩu cao nhất?
Hướng dẫn giải: Dựa vào bảng 13.2 ta thấy cả ba nước Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc đều có giá trị xuất, nhập khẩu cao trong năm 2001. Trong đó, giá trị xuất khẩu cao hơn so với giá trị nhập khẩu.
Nhật Bản là đất nước có giá trị xuất khẩu vượt giá trị nhập khẩu cao nhất với con số 54,41 tỷ USD.
Câu 2: Hãy chỉ ra những ngành sản xuất công nghiệp mà Nhật Bản đang dẫn đầu trên thế giới.
Hướng dẫn giải: Nhật Bản là một cường quốc công nghiệp. Do vậy, đất nước này có nhiều ngành công nghiệp được xếp vào vị trí hàng đầu thế giới. Ví dụ:
– Công nghiệp chế tạo tàu biển, ô tô. Một số hãng ô tô nổi tiếng về chất lượng của Nhật như Honda, Toyota, Mazda, Nissan, Mitsubishi…
– Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng: máy ảnh, đồng hồ, máy giặt, máy lạnh, xe máy …
– Ngoài ra còn phải kể đến công nghiệp điện tử: chế tạo các thiết bị điện tử, máy tính điện tử, người máy công nghiệp.
Vậy là chúng ta đã hoàn thành xong bài học số 13 – Tình Hình Phát Triển Kinh Tế Xã Hội Khu Vực Đông Á. Chúc các em học tốt!
